notification icon
Θα θέλατε να σας ενημερώνουμε για τα έκτακτα γεγονότα ;

Σαν σήμερα 13 Ιανουαρίου 1822 η Α΄ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου καθιερώνει την γαλανόλευκη ως επίσημο σύμβολο των Ελλήνων

slider_image

Μοιράσου το άρθρο:

13-01-2025

Του Ηλία Παναγιωτακάκου

(Από το βιβλίο μου: «Τις αγορεύειν βούλεται» Κράτος - Διοίκηση - Τοπική Αυτοδιοίκηση)

Στην Εθνική Συνέλευση της Επιδαύρου γράφτηκε η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας της Ελλάδος, ορίστηκε ο τρόπος της προσωρινής λειτουργίας του νεοσύστατου ελληνικού κράτους και ψηφίστηκε (1/1/1822) το πρώτο Σύνταγμα της Ελλάδας, το «Προσωρινόν Πολίτευμα της Ελλάδος».

Οι Εθνοσυνελεύσεις και η πολιτική οργάνωση του Αγώνα

Με το ξεκίνημα του Εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα του 1821, εκτός από τις πολεμικές επιχειρήσεις, υπήρξε αναγκαιότητα για τον ανεφοδιασμό των ελληνικών στρατευμάτων και την πολιτική οργάνωση των περιοχών που απελευθερώνονταν.

Ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που έπρεπε να επιλυθούν ήταν η ανάγκη διαχείρισης των εθνικών γαιών ή εθνικών κτημάτων, δηλαδή των ακίνητων οθωμανικών περιουσιών που είχαν περάσει στον έλεγχο των Ελλήνων.

Για το σκοπό αυτό συγκροτήθηκαν τρεις τοπικές κυβερνήσεις ή αλλιώς «Τοπικοί Οργανισμοί»:
•  Η Πελοποννησιακή Γερουσία με επικεφαλής τους προεστούς στην Πελοπόννησο.
•  Στη Δυτική Στερεά η Γερουσία με επικεφαλής τον Φαναριώτη Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο.
•  Ο Άρειος Πάγος στην Ανατολική Στερεά Ελλάδα με επικεφαλής τον Φαναριώτη Θεόδωρο Νέγρη.

Παρά την επίλυση μερικών προβλημάτων, αναδείχθηκαν και οι αντιθέσεις για τη διαχείριση της εξουσίας, κυρίως μετά την κάθοδο του Δημήτριου Υψηλάντη για την ανάληψη της ηγεσίας του Αγώνα.

Οι Προεστοί της Πελοποννήσου αρνήθηκαν να συνεργαστούν με τον Υψηλάντη, με αποτέλεσμα να απειληθούν, μάλιστα δύο φορές, με σφαγή από εξοργισμένους αγωνιστές. Η νηφαλιότητα του Κολοκοτρώνη έφερε την ηρεμία, όπου μιλώντας σε αγωνιστές που απειλούσαν προκρίτους, είπε:
«Έλληνες! Είμαι κι εγώ σύντροφός σας… Αν σκοτώσουμε τους προεστούς, τι θα μας πουν τότε; Θ’ ακουσθή σ’ όλον τον κόσμον και θα μας πουν τα βασίλεια ότι τούτοι δεν σηκώθηκαν για την πατρίδα και την ελευθερίαν τους, αλλά για να σκοτωθούνε αναμεταξύ τους… Θα μας πούνε Καρμπουνάρους, ρέμπελους κι ακατάστατους και κανένας δεν θα μας βοηθήση […].»
(Πηγή: Δ. Κόκκινος, Η Ελληνική Επανάστασις, Εκδόσεις Μέλισσα).

Η Α΄ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου (Δεκέμβριος 1821 - Ιανουάριος 1822)
•  Συμμετείχαν 59 Παραστάτες, δηλαδή Βουλευτές με τη σημερινή ορολογία.
•  Είχαν προηγηθεί μέσα στο ίδιο έτος οι Τοπικές Συνελεύσεις της Πελοποννήσου (στη Μονή Καλτεζών), της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος (στο Μεσολόγγι) και της Ανατολικής Χέρσου Ελλάδος στα Σάλωνα (Άμφισσα).

Οι Παραστάτες χωρίσθηκαν σε τέσσερις ομάδες αναλόγως της γεωγραφικής προελεύσεώς τους:
•  Πρώτη ομάδα: Παραστάτες από την Ανατολική Στερεά, τη Θεσσαλία και τη Μακεδονία.
•  Δεύτερη ομάδα: Παραστάτες από τη Δυτική Στερεά Ελλάδα και την Ήπειρο.
•  Τρίτη ομάδα: Παραστάτες από την Πελοπόννησο.
•  Τέταρτη ομάδα: Παραστάτες από τις ναυτικές νήσους Ύδρα, Σπέτσες, Ψαρά και Κάσο.

Μεταξύ των Παραστατών υπήρχαν και τρεις Επίσκοποι. Έλαβαν μέρος και άλλα πρόσωπα ως σύμβουλοι άνευ ψήφου, καθώς και ο Ιταλός νομομαθής Γκαλίνα.

Την 1η Ιανουαρίου 1822 η Εθνική Συνέλευση εξέδωσε τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας των Ελλήνων, θέτοντας στην προμετωπίδα τη φράση: «Εν ονόματι της Αγίας και Αδιαιρέτου Τριάδος». Από τότε η επίκληση της Αγίας Τριάδος υπάρχει ως Προοίμιο στα Συνταγματικά κείμενα της Ελλάδος, όπως βλέπουμε και στο ισχύον Σύνταγμα.

•  Το πρώτο Ελληνικό Σύνταγμα ήταν Γαλλικής εμπνεύσεως, με το οποίο ανακηρυσσόταν η Ελληνική Ανεξαρτησία της Αβασίλευτης Δημοκρατίας. Το κείμενο προβλέπει τη διάκριση των εξουσιών και περιλαμβάνει στοιχεία από τα Συντάγματα άλλων Ευρωπαϊκών χωρών.
•  Η Εθνοσυνέλευση εξέλεξε την πρώτη Κυβέρνηση, που ονομάσθηκε Προσωρινή Διοίκησις της Ελλάδος.

Η διοίκηση ορίστηκε ότι θα αποτελούνταν από δύο σώματα με ετήσια θητεία:
•  Το Εκτελεστικό (κυβέρνηση), με πέντε μέλη.
•  Το Βουλευτικό, με 70 μέλη.

Πρόεδρος του πρώτου εκλέχτηκε ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος και του δεύτερου ο Δημήτριος Υψηλάντης. Η Βουλή ονομάσθηκε: Βουλευτικόν. Τα δικαστήρια ονομάσθηκαν Κριτήρια.

Ορίσθηκαν επίσης Μινίστροι (Υπουργοί) για τα ακόλουθα Υπουργεία:
•  Εσωτερικών
•  Οικονομίας
•  Δικαίου
•  Πολεμικών
•  Ναυτικού
•  Θρησκείας
•  Αστυνομίας

Αρχιγραμματεύς και Υπουργός Εξωτερικών ορίστηκε ο Θεόδωρος Νέγρης.
(Από το βιβλίο μου: «Τις αγορεύειν βούλεται» Κράτος - Διοίκηση - Τοπική Αυτοδιοίκηση)

Στην Εθνική Συνέλευση της Επιδαύρου γράφτηκε η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας της Ελλάδος, ορίστηκε ο τρόπος της προσωρινής λειτουργίας του νεοσύστατου ελληνικού κράτους και ψηφίστηκε (1/1/1822) το πρώτο Σύνταγμα της Ελλάδας, το «Προσωρινόν Πολίτευμα της Ελλάδος».

Οι Εθνοσυνελεύσεις και η πολιτική οργάνωση του Αγώνα

Με το ξεκίνημα του Εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα του 1821, εκτός από τις πολεμικές επιχειρήσεις, υπήρξε αναγκαιότητα για τον ανεφοδιασμό των ελληνικών στρατευμάτων και την πολιτική οργάνωση των περιοχών που απελευθερώνονταν.

Ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που έπρεπε να επιλυθούν ήταν η ανάγκη διαχείρισης των εθνικών γαιών ή εθνικών κτημάτων, δηλαδή των ακίνητων οθωμανικών περιουσιών που είχαν περάσει στον έλεγχο των Ελλήνων.

Για το σκοπό αυτό συγκροτήθηκαν τρεις τοπικές κυβερνήσεις ή αλλιώς «Τοπικοί Οργανισμοί»:
•  Η Πελοποννησιακή Γερουσία με επικεφαλής τους προεστούς στην Πελοπόννησο.
•  Στη Δυτική Στερεά η Γερουσία με επικεφαλής τον Φαναριώτη Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο.
•  Ο Άρειος Πάγος στην Ανατολική Στερεά Ελλάδα με επικεφαλής τον Φαναριώτη Θεόδωρο Νέγρη.

Παρά την επίλυση μερικών προβλημάτων, αναδείχθηκαν και οι αντιθέσεις για τη διαχείριση της εξουσίας, κυρίως μετά την κάθοδο του Δημήτριου Υψηλάντη για την ανάληψη της ηγεσίας του Αγώνα.

Οι Προεστοί της Πελοποννήσου αρνήθηκαν να συνεργαστούν με τον Υψηλάντη, με αποτέλεσμα να απειληθούν, μάλιστα δύο φορές, με σφαγή από εξοργισμένους αγωνιστές. Η νηφαλιότητα του Κολοκοτρώνη έφερε την ηρεμία, όπου μιλώντας σε αγωνιστές που απειλούσαν προκρίτους, είπε:
«Έλληνες! Είμαι κι εγώ σύντροφός σας… Αν σκοτώσουμε τους προεστούς, τι θα μας πουν τότε; Θ’ ακουσθή σ’ όλον τον κόσμον και θα μας πουν τα βασίλεια ότι τούτοι δεν σηκώθηκαν για την πατρίδα και την ελευθερίαν τους, αλλά για να σκοτωθούνε αναμεταξύ τους… Θα μας πούνε Καρμπουνάρους, ρέμπελους κι ακατάστατους και κανένας δεν θα μας βοηθήση […].»
(Πηγή: Δ. Κόκκινος, Η Ελληνική Επανάστασις, Εκδόσεις Μέλισσα).

Η Α΄ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου (Δεκέμβριος 1821 - Ιανουάριος 1822)
•  Συμμετείχαν 59 Παραστάτες, δηλαδή Βουλευτές με τη σημερινή ορολογία.
•  Είχαν προηγηθεί μέσα στο ίδιο έτος οι Τοπικές Συνελεύσεις της Πελοποννήσου (στη Μονή Καλτεζών), της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος (στο Μεσολόγγι) και της Ανατολικής Χέρσου Ελλάδος στα Σάλωνα (Άμφισσα).

Οι Παραστάτες χωρίσθηκαν σε τέσσερις ομάδες αναλόγως της γεωγραφικής προελεύσεώς τους:
•  Πρώτη ομάδα: Παραστάτες από την Ανατολική Στερεά, τη Θεσσαλία και τη Μακεδονία.
•  Δεύτερη ομάδα: Παραστάτες από τη Δυτική Στερεά Ελλάδα και την Ήπειρο.
•  Τρίτη ομάδα: Παραστάτες από την Πελοπόννησο.
•  Τέταρτη ομάδα: Παραστάτες από τις ναυτικές νήσους Ύδρα, Σπέτσες, Ψαρά και Κάσο.

Μεταξύ των Παραστατών υπήρχαν και τρεις Επίσκοποι. Έλαβαν μέρος και άλλα πρόσωπα ως σύμβουλοι άνευ ψήφου, καθώς και ο Ιταλός νομομαθής Γκαλίνα.

Την 1η Ιανουαρίου 1822 η Εθνική Συνέλευση εξέδωσε τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας των Ελλήνων, θέτοντας στην προμετωπίδα τη φράση: «Εν ονόματι της Αγίας και Αδιαιρέτου Τριάδος». Από τότε η επίκληση της Αγίας Τριάδος υπάρχει ως Προοίμιο στα Συνταγματικά κείμενα της Ελλάδος, όπως βλέπουμε και στο ισχύον Σύνταγμα.

•  Το πρώτο Ελληνικό Σύνταγμα ήταν Γαλλικής εμπνεύσεως, με το οποίο ανακηρυσσόταν η Ελληνική Ανεξαρτησία της Αβασίλευτης Δημοκρατίας. Το κείμενο προβλέπει τη διάκριση των εξουσιών και περιλαμβάνει στοιχεία από τα Συντάγματα άλλων Ευρωπαϊκών χωρών.
•  Η Εθνοσυνέλευση εξέλεξε την πρώτη Κυβέρνηση, που ονομάσθηκε Προσωρινή Διοίκησις της Ελλάδος.

Η διοίκηση ορίστηκε ότι θα αποτελούνταν από δύο σώματα με ετήσια θητεία:
•  Το Εκτελεστικό (κυβέρνηση), με πέντε μέλη.
•  Το Βουλευτικό, με 70 μέλη.

Πρόεδρος του πρώτου εκλέχτηκε ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος και του δεύτερου ο Δημήτριος Υψηλάντης. Η Βουλή ονομάσθηκε: Βουλευτικόν. Τα δικαστήρια ονομάσθηκαν Κριτήρια.

Ορίσθηκαν επίσης Μινίστροι (Υπουργοί) για τα ακόλουθα Υπουργεία:
•  Εσωτερικών
•  Οικονομίας
•  Δικαίου
•  Πολεμικών
•  Ναυτικού
•  Θρησκείας
•  Αστυνομίας

Αρχιγραμματεύς και Υπουργός Εξωτερικών ορίστηκε ο Θεόδωρος Νέγρης.

Η APELA προτείνει

image

images Άρθρα
11-02-2025

Ο παπα - Κώστας!

images Άρθρα
11-12-2024

Αεροφωτογραφία

images Άρθρα
03-12-2024

Συλλογική ευθύνη