Νικηφόρος Βρεττάκος-Ζωγραφική και Ποίηση- «Αδέλφια τα ’βγαλε ίδια πηγή»

Μοιράσου το άρθρο:
01-07-2022
Γράφει ο Βαγγέλης Μητράκος για το νέο βιβλίο της Γεωργίας Κακούρου-Χρόνη
Η Γεωργία Κακούρου-Χρόνη, η σημαντική Σπαρτιάτισσα για την οποία πρέπει να σεμνύνεται η πόλη της, ευτύχησε να έχει μια βαθιά, πολύχρονη και ειλικρινή σχέση φιλίας, εκτίμησης και αγάπης με τον Νικηφόρο Βρεττάκο, τον μεγάλο μας ποιητή των πανανθρώπινων αξιών, εκείνων της Ανθρωπιάς, της Αγάπης, της Ειρήνης και της κοινωνικής Δικαιοσύνης.
Αυτή η προσωπική της σχέση με τον ποιητή, ώθησε τη Γεωργία Κακούρου-Χρόνη, να εντάξει μέσα στο πολύπλευρο και υψηλού επιπέδου πνευματικό, πολιτιστικό και παιδαγωγικό έργο της και την διαρκή έγνοια για την ποίηση και την προσωπικότητα του Νικηφόρου Βρεττάκου.
Καρπός αυτής της διαρκούς έγνοιας και της αγάπης για τον ποιητή αλλά και του χρέους της μνήμης («Μην ξεχνάς να θυμάσαι» έγραψε ο Rose Ausländer ) υπήρξε ένα ακόμα βιβλίο της για τον Νικηφόρο Βρεττάκο, με τίτλο:
ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ- ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΙΗΣΗ -«Αδέλφια τα ’βγαλε ίδια πηγή», εκδόσεις ΣΤΕΦΑΝΙΔΗ, 2022.
Το βιβλίο δομείται από τα εξής, επί μέρους, κεφάλαια:
Πρόλογος
Εισαγωγή
1.Όταν μιλάνε τα παιδιά
2.Μαρτυρίες από το εξωλογοτεχνικό και το μεταφραστικό έργο του ποιητή
3.Ενδοποιητικές συνομιλίες με τη ζωγραφική
4.Η εικαστική γλώσσα του Νικηφόρου Βρεττάκου
5.Εικονογραφώντας την ποίηση του Νικηφόρου Βρεττάκου
6.«Όπως η ζωγραφική, έτσι και η ποίηση» και «όπως η ποίηση, έτσι και η ζωγραφική»
Εικόνες
Βιβλιογραφία
Για να γραφτεί ένα βιβλίο χρειάζεται, πρώτα απ’ όλα, όραμα και μετά έμπνευση. Για τη Γεωργία Κακούρου-Χρόνη το όραμα για την ανάδειξη της ποίησης, του έργου, της ζωής και της προσωπικότητας του Νικηφόρου Βρεττάκου είναι διαρκές, γι’ αυτό και η έμπνευση προέκυψε ως φυσικό επακόλουθο. Από εκεί και πέρα το χάρισμα του λόγου, το ήθος, η γνώση και η ψυχική-πνευματική καλλιέργεια της Γεωργίας Κακούρου -Χρόνη, δημιούργησαν ένα βιβλίο πραγματικά μοναδικό στο είδος του, μια πνευματική όαση μέσα στους «στεγνούς καιρούς» που ζούμε.
Σχετικά με την «σπίθα» της έμπνευσης και το περιεχόμενο του βιβλίου της, η συγγραφέας, γράφει στον επίλογο τα εξής:
«Στο κλείσιμο του κύκλου, στο μαθητικό τετράδιο του Νικηφόρου Βρεττάκου, απ’ όπου ξεκινήσαμε. Σ’ αυτό το μαθητικό τετράδιο-να ξαναθυμηθούμε- το παιδικό χεράκι, στα πρώτα του, κιόλας ποιητικά σκιρτήματα, διαπιστώνει την «αδελφική» σχέση ζωγραφικής και ποίησης βεβαιώνοντάς μας ότι και οι δυο «αδελφές» αρδεύονται από την ίδια πηγή, ζουν πλάι, αντάμα, με την τέχνη να τους χαρίζει τη δόξα που δεν κερδίζεται στο πεδίο της μάχης, εκεί όπου η όποια πορφύρα βάφεται στο αίμα.
Επιχειρήσαμε, λοιπόν, να δούμε πού και πώς οι δυο αυτές «αδελφές», η ποίηση και η ζωγραφική, όπως πολύπλευρη διαγράφεται η σχέση τους με τους πολλούς συνειρμούς που εγείρει, διασταυρώνονται στο έργο του ποιητή (λογοτεχνικό, εξωλογοτεχνικό, ανέκδοτο): Στο παιδί Νικηφόρος Βρεττάκος που ζωγραφίζει, στον ενήλικα που ενθαρρύνει την κόρη του αλλά και όλα τα παιδιά εκείνα που ζωγραφίζουν κι αναζητούν πρόωρα το νόημα της ζωής. Στις απόψεις του λογοτέχνη Νικηφόρου Βρεττάκου για τη ζωγραφική και τις εικαστικές τέχνες γενικότερα, και τους θεσμούς που θα έπρεπε να τις υπηρετούν. Στη «συνομιλία» του με τους ζωγράφους, ενδοποιητική ή εξωλογοτεχνική και στην εικονογράφηση των βιβλίων του εμμένοντας στις ποιητικές του συλλογές.»
Το σημαντικό, αυτό, πνευματικό έργο της Γεωργίας Κακούρου-Χρόνη φωτίζει πλευρές, εν πολλοίς άγνωστες, της προσωπικότητας, της ζωής και του έργου του Νικηφόρου Βρεττάκου, αλλά, συγχρόνως, έχοντας γερές και στέρεες βάσεις πάνω στις σημαντικές σπουδές της συγγραφέως, στην ευφυΐα, τη βαθιά γνώση της για την τέχνη και στην πολύχρονη, γόνιμη θητεία της στον χώρο αυτόν, πραγματοποιεί μια βαθιά και αναλυτική διείσδυση στην ζωγραφική και στις εικαστικές τέχνες, στην προσωπικότητα και στο έργο σημαντικών Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, που, με διάφορους τρόπους, συνδέθηκαν με την ποίηση, το έργο και τη ζωή του Νικηφόρου Βρεττάκου.
Με τον τρόπο αυτόν, το βιβλίο: «ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ-ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΙΗΣΗ - ΑΔΕΛΦΙΑ ΤΑ ’ΒΓΑΛΕ ΙΔΙΑ ΠΗΓΗ», έχοντας ως κεντρικό πυρήνα, και σημείο αναφοράς, πάντα, τον ποιητή και το έργο του, διευρύνει με οξυδέρκεια τους ορίζοντές του και γίνεται μια πραγματεία για την τέχνη, την τέχνη που δίνει στη ζωή σχήμα, που ανεβάζει τον άνθρωπο σε υψηλότερες σφαίρες και τον βοηθά να επιλέγει ιδανικά και αξίες.
Πραγματικά, δεν έχω επιχειρήματα άλλα για να στηρίξω τους χαρακτηρισμούς μου, πέραν ενός αποσπάσματος από τον βιβλίο, που καταδεικνύει με ποιον θαυμαστό κι εσωτερικό προσωπικό τρόπο κατορθώνει η Γεωργία Κακούρου-Χρόνη να συνδέει τον Νικηφόρο Βρεττάκο, τη ζωή και την ποίησή του με την τέχνη και τους μεγάλους δημιουργούς της:
«Νότιες ακτές
Θέλω να γράψω σε μικρές πέτρες μικρά ποιήματα.
Θέλω να φτιάξω μι’ αμμουδιά φώτα. Να περιβάλλουν,
Κάνοντας φωτεινό ολόκληρο τον περίπλου της,
Σαν μια ζώνη της γης – τα μικρά μου ποιήματα.
Όλα τα βότσαλά σου, Θεέ μου, τα’ αγαπώ
Και την αγάπη μου μπορώ αν μ’ αφήσεις να την κάμω
Χρώματα, λάμψη, στολισμό. Μια σκαλωσιά μου λείπει
Και μια Σιξτίνα σαν τον ουρανό.»
Νικηφόρος Βρεττάκος, «Νότιες ακτές», «Παραλειπόμενα», Τα ποιήματα, τομ. Α΄, ό.π., σ. 359
Αυτή η προσωπική της σχέση με τον ποιητή, ώθησε τη Γεωργία Κακούρου-Χρόνη, να εντάξει μέσα στο πολύπλευρο και υψηλού επιπέδου πνευματικό, πολιτιστικό και παιδαγωγικό έργο της και την διαρκή έγνοια για την ποίηση και την προσωπικότητα του Νικηφόρου Βρεττάκου.
Καρπός αυτής της διαρκούς έγνοιας και της αγάπης για τον ποιητή αλλά και του χρέους της μνήμης («Μην ξεχνάς να θυμάσαι» έγραψε ο Rose Ausländer ) υπήρξε ένα ακόμα βιβλίο της για τον Νικηφόρο Βρεττάκο, με τίτλο:
ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ- ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΙΗΣΗ -«Αδέλφια τα ’βγαλε ίδια πηγή», εκδόσεις ΣΤΕΦΑΝΙΔΗ, 2022.
Το βιβλίο δομείται από τα εξής, επί μέρους, κεφάλαια:
Πρόλογος
Εισαγωγή
1.Όταν μιλάνε τα παιδιά
2.Μαρτυρίες από το εξωλογοτεχνικό και το μεταφραστικό έργο του ποιητή
3.Ενδοποιητικές συνομιλίες με τη ζωγραφική
4.Η εικαστική γλώσσα του Νικηφόρου Βρεττάκου
5.Εικονογραφώντας την ποίηση του Νικηφόρου Βρεττάκου
6.«Όπως η ζωγραφική, έτσι και η ποίηση» και «όπως η ποίηση, έτσι και η ζωγραφική»
Εικόνες
Βιβλιογραφία
Για να γραφτεί ένα βιβλίο χρειάζεται, πρώτα απ’ όλα, όραμα και μετά έμπνευση. Για τη Γεωργία Κακούρου-Χρόνη το όραμα για την ανάδειξη της ποίησης, του έργου, της ζωής και της προσωπικότητας του Νικηφόρου Βρεττάκου είναι διαρκές, γι’ αυτό και η έμπνευση προέκυψε ως φυσικό επακόλουθο. Από εκεί και πέρα το χάρισμα του λόγου, το ήθος, η γνώση και η ψυχική-πνευματική καλλιέργεια της Γεωργίας Κακούρου -Χρόνη, δημιούργησαν ένα βιβλίο πραγματικά μοναδικό στο είδος του, μια πνευματική όαση μέσα στους «στεγνούς καιρούς» που ζούμε.
Σχετικά με την «σπίθα» της έμπνευσης και το περιεχόμενο του βιβλίου της, η συγγραφέας, γράφει στον επίλογο τα εξής:
«Στο κλείσιμο του κύκλου, στο μαθητικό τετράδιο του Νικηφόρου Βρεττάκου, απ’ όπου ξεκινήσαμε. Σ’ αυτό το μαθητικό τετράδιο-να ξαναθυμηθούμε- το παιδικό χεράκι, στα πρώτα του, κιόλας ποιητικά σκιρτήματα, διαπιστώνει την «αδελφική» σχέση ζωγραφικής και ποίησης βεβαιώνοντάς μας ότι και οι δυο «αδελφές» αρδεύονται από την ίδια πηγή, ζουν πλάι, αντάμα, με την τέχνη να τους χαρίζει τη δόξα που δεν κερδίζεται στο πεδίο της μάχης, εκεί όπου η όποια πορφύρα βάφεται στο αίμα.
Επιχειρήσαμε, λοιπόν, να δούμε πού και πώς οι δυο αυτές «αδελφές», η ποίηση και η ζωγραφική, όπως πολύπλευρη διαγράφεται η σχέση τους με τους πολλούς συνειρμούς που εγείρει, διασταυρώνονται στο έργο του ποιητή (λογοτεχνικό, εξωλογοτεχνικό, ανέκδοτο): Στο παιδί Νικηφόρος Βρεττάκος που ζωγραφίζει, στον ενήλικα που ενθαρρύνει την κόρη του αλλά και όλα τα παιδιά εκείνα που ζωγραφίζουν κι αναζητούν πρόωρα το νόημα της ζωής. Στις απόψεις του λογοτέχνη Νικηφόρου Βρεττάκου για τη ζωγραφική και τις εικαστικές τέχνες γενικότερα, και τους θεσμούς που θα έπρεπε να τις υπηρετούν. Στη «συνομιλία» του με τους ζωγράφους, ενδοποιητική ή εξωλογοτεχνική και στην εικονογράφηση των βιβλίων του εμμένοντας στις ποιητικές του συλλογές.»
Το σημαντικό, αυτό, πνευματικό έργο της Γεωργίας Κακούρου-Χρόνη φωτίζει πλευρές, εν πολλοίς άγνωστες, της προσωπικότητας, της ζωής και του έργου του Νικηφόρου Βρεττάκου, αλλά, συγχρόνως, έχοντας γερές και στέρεες βάσεις πάνω στις σημαντικές σπουδές της συγγραφέως, στην ευφυΐα, τη βαθιά γνώση της για την τέχνη και στην πολύχρονη, γόνιμη θητεία της στον χώρο αυτόν, πραγματοποιεί μια βαθιά και αναλυτική διείσδυση στην ζωγραφική και στις εικαστικές τέχνες, στην προσωπικότητα και στο έργο σημαντικών Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, που, με διάφορους τρόπους, συνδέθηκαν με την ποίηση, το έργο και τη ζωή του Νικηφόρου Βρεττάκου.
Με τον τρόπο αυτόν, το βιβλίο: «ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ-ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΙΗΣΗ - ΑΔΕΛΦΙΑ ΤΑ ’ΒΓΑΛΕ ΙΔΙΑ ΠΗΓΗ», έχοντας ως κεντρικό πυρήνα, και σημείο αναφοράς, πάντα, τον ποιητή και το έργο του, διευρύνει με οξυδέρκεια τους ορίζοντές του και γίνεται μια πραγματεία για την τέχνη, την τέχνη που δίνει στη ζωή σχήμα, που ανεβάζει τον άνθρωπο σε υψηλότερες σφαίρες και τον βοηθά να επιλέγει ιδανικά και αξίες.
Πραγματικά, δεν έχω επιχειρήματα άλλα για να στηρίξω τους χαρακτηρισμούς μου, πέραν ενός αποσπάσματος από τον βιβλίο, που καταδεικνύει με ποιον θαυμαστό κι εσωτερικό προσωπικό τρόπο κατορθώνει η Γεωργία Κακούρου-Χρόνη να συνδέει τον Νικηφόρο Βρεττάκο, τη ζωή και την ποίησή του με την τέχνη και τους μεγάλους δημιουργούς της:
«Νότιες ακτές
Θέλω να γράψω σε μικρές πέτρες μικρά ποιήματα.
Θέλω να φτιάξω μι’ αμμουδιά φώτα. Να περιβάλλουν,
Κάνοντας φωτεινό ολόκληρο τον περίπλου της,
Σαν μια ζώνη της γης – τα μικρά μου ποιήματα.
Όλα τα βότσαλά σου, Θεέ μου, τα’ αγαπώ
Και την αγάπη μου μπορώ αν μ’ αφήσεις να την κάμω
Χρώματα, λάμψη, στολισμό. Μια σκαλωσιά μου λείπει
Και μια Σιξτίνα σαν τον ουρανό.»
Νικηφόρος Βρεττάκος, «Νότιες ακτές», «Παραλειπόμενα», Τα ποιήματα, τομ. Α΄, ό.π., σ. 359
Η Γεωργία Κακούρου-Χρόνη, η σημαντική Σπαρτιάτισσα για την οποία πρέπει να σεμνύνεται η πόλη της, ευτύχησε να έχει μια βαθιά, πολύχρονη και ειλικρινή σχέση φιλίας, εκτίμησης και αγάπης με τον Νικηφόρο Βρεττάκο, τον μεγάλο μας ποιητή των πανανθρώπινων αξιών, εκείνων της Ανθρωπιάς, της Αγάπης, της Ειρήνης και της κοινωνικής Δικαιοσύνης.
Αυτή η προσωπική της σχέση με τον ποιητή, ώθησε τη Γεωργία Κακούρου-Χρόνη, να εντάξει μέσα στο πολύπλευρο και υψηλού επιπέδου πνευματικό, πολιτιστικό και παιδαγωγικό έργο της και την διαρκή έγνοια για την ποίηση και την προσωπικότητα του Νικηφόρου Βρεττάκου.
Καρπός αυτής της διαρκούς έγνοιας και της αγάπης για τον ποιητή αλλά και του χρέους της μνήμης («Μην ξεχνάς να θυμάσαι» έγραψε ο Rose Ausländer ) υπήρξε ένα ακόμα βιβλίο της για τον Νικηφόρο Βρεττάκο, με τίτλο:
ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ- ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΙΗΣΗ -«Αδέλφια τα ’βγαλε ίδια πηγή», εκδόσεις ΣΤΕΦΑΝΙΔΗ, 2022.
Το βιβλίο δομείται από τα εξής, επί μέρους, κεφάλαια:
Πρόλογος
Εισαγωγή
1.Όταν μιλάνε τα παιδιά
2.Μαρτυρίες από το εξωλογοτεχνικό και το μεταφραστικό έργο του ποιητή
3.Ενδοποιητικές συνομιλίες με τη ζωγραφική
4.Η εικαστική γλώσσα του Νικηφόρου Βρεττάκου
5.Εικονογραφώντας την ποίηση του Νικηφόρου Βρεττάκου
6.«Όπως η ζωγραφική, έτσι και η ποίηση» και «όπως η ποίηση, έτσι και η ζωγραφική»
Εικόνες
Βιβλιογραφία
Για να γραφτεί ένα βιβλίο χρειάζεται, πρώτα απ’ όλα, όραμα και μετά έμπνευση. Για τη Γεωργία Κακούρου-Χρόνη το όραμα για την ανάδειξη της ποίησης, του έργου, της ζωής και της προσωπικότητας του Νικηφόρου Βρεττάκου είναι διαρκές, γι’ αυτό και η έμπνευση προέκυψε ως φυσικό επακόλουθο. Από εκεί και πέρα το χάρισμα του λόγου, το ήθος, η γνώση και η ψυχική-πνευματική καλλιέργεια της Γεωργίας Κακούρου -Χρόνη, δημιούργησαν ένα βιβλίο πραγματικά μοναδικό στο είδος του, μια πνευματική όαση μέσα στους «στεγνούς καιρούς» που ζούμε.
Σχετικά με την «σπίθα» της έμπνευσης και το περιεχόμενο του βιβλίου της, η συγγραφέας, γράφει στον επίλογο τα εξής:
«Στο κλείσιμο του κύκλου, στο μαθητικό τετράδιο του Νικηφόρου Βρεττάκου, απ’ όπου ξεκινήσαμε. Σ’ αυτό το μαθητικό τετράδιο-να ξαναθυμηθούμε- το παιδικό χεράκι, στα πρώτα του, κιόλας ποιητικά σκιρτήματα, διαπιστώνει την «αδελφική» σχέση ζωγραφικής και ποίησης βεβαιώνοντάς μας ότι και οι δυο «αδελφές» αρδεύονται από την ίδια πηγή, ζουν πλάι, αντάμα, με την τέχνη να τους χαρίζει τη δόξα που δεν κερδίζεται στο πεδίο της μάχης, εκεί όπου η όποια πορφύρα βάφεται στο αίμα.
Επιχειρήσαμε, λοιπόν, να δούμε πού και πώς οι δυο αυτές «αδελφές», η ποίηση και η ζωγραφική, όπως πολύπλευρη διαγράφεται η σχέση τους με τους πολλούς συνειρμούς που εγείρει, διασταυρώνονται στο έργο του ποιητή (λογοτεχνικό, εξωλογοτεχνικό, ανέκδοτο): Στο παιδί Νικηφόρος Βρεττάκος που ζωγραφίζει, στον ενήλικα που ενθαρρύνει την κόρη του αλλά και όλα τα παιδιά εκείνα που ζωγραφίζουν κι αναζητούν πρόωρα το νόημα της ζωής. Στις απόψεις του λογοτέχνη Νικηφόρου Βρεττάκου για τη ζωγραφική και τις εικαστικές τέχνες γενικότερα, και τους θεσμούς που θα έπρεπε να τις υπηρετούν. Στη «συνομιλία» του με τους ζωγράφους, ενδοποιητική ή εξωλογοτεχνική και στην εικονογράφηση των βιβλίων του εμμένοντας στις ποιητικές του συλλογές.»
Το σημαντικό, αυτό, πνευματικό έργο της Γεωργίας Κακούρου-Χρόνη φωτίζει πλευρές, εν πολλοίς άγνωστες, της προσωπικότητας, της ζωής και του έργου του Νικηφόρου Βρεττάκου, αλλά, συγχρόνως, έχοντας γερές και στέρεες βάσεις πάνω στις σημαντικές σπουδές της συγγραφέως, στην ευφυΐα, τη βαθιά γνώση της για την τέχνη και στην πολύχρονη, γόνιμη θητεία της στον χώρο αυτόν, πραγματοποιεί μια βαθιά και αναλυτική διείσδυση στην ζωγραφική και στις εικαστικές τέχνες, στην προσωπικότητα και στο έργο σημαντικών Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, που, με διάφορους τρόπους, συνδέθηκαν με την ποίηση, το έργο και τη ζωή του Νικηφόρου Βρεττάκου.
Με τον τρόπο αυτόν, το βιβλίο: «ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ-ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΙΗΣΗ - ΑΔΕΛΦΙΑ ΤΑ ’ΒΓΑΛΕ ΙΔΙΑ ΠΗΓΗ», έχοντας ως κεντρικό πυρήνα, και σημείο αναφοράς, πάντα, τον ποιητή και το έργο του, διευρύνει με οξυδέρκεια τους ορίζοντές του και γίνεται μια πραγματεία για την τέχνη, την τέχνη που δίνει στη ζωή σχήμα, που ανεβάζει τον άνθρωπο σε υψηλότερες σφαίρες και τον βοηθά να επιλέγει ιδανικά και αξίες.
Πραγματικά, δεν έχω επιχειρήματα άλλα για να στηρίξω τους χαρακτηρισμούς μου, πέραν ενός αποσπάσματος από τον βιβλίο, που καταδεικνύει με ποιον θαυμαστό κι εσωτερικό προσωπικό τρόπο κατορθώνει η Γεωργία Κακούρου-Χρόνη να συνδέει τον Νικηφόρο Βρεττάκο, τη ζωή και την ποίησή του με την τέχνη και τους μεγάλους δημιουργούς της:
«Νότιες ακτές
Θέλω να γράψω σε μικρές πέτρες μικρά ποιήματα.
Θέλω να φτιάξω μι’ αμμουδιά φώτα. Να περιβάλλουν,
Κάνοντας φωτεινό ολόκληρο τον περίπλου της,
Σαν μια ζώνη της γης – τα μικρά μου ποιήματα.
Όλα τα βότσαλά σου, Θεέ μου, τα’ αγαπώ
Και την αγάπη μου μπορώ αν μ’ αφήσεις να την κάμω
Χρώματα, λάμψη, στολισμό. Μια σκαλωσιά μου λείπει
Και μια Σιξτίνα σαν τον ουρανό.»
Νικηφόρος Βρεττάκος, «Νότιες ακτές», «Παραλειπόμενα», Τα ποιήματα, τομ. Α΄, ό.π., σ. 359
Αυτή η προσωπική της σχέση με τον ποιητή, ώθησε τη Γεωργία Κακούρου-Χρόνη, να εντάξει μέσα στο πολύπλευρο και υψηλού επιπέδου πνευματικό, πολιτιστικό και παιδαγωγικό έργο της και την διαρκή έγνοια για την ποίηση και την προσωπικότητα του Νικηφόρου Βρεττάκου.
Καρπός αυτής της διαρκούς έγνοιας και της αγάπης για τον ποιητή αλλά και του χρέους της μνήμης («Μην ξεχνάς να θυμάσαι» έγραψε ο Rose Ausländer ) υπήρξε ένα ακόμα βιβλίο της για τον Νικηφόρο Βρεττάκο, με τίτλο:
ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ- ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΙΗΣΗ -«Αδέλφια τα ’βγαλε ίδια πηγή», εκδόσεις ΣΤΕΦΑΝΙΔΗ, 2022.
Το βιβλίο δομείται από τα εξής, επί μέρους, κεφάλαια:
Πρόλογος
Εισαγωγή
1.Όταν μιλάνε τα παιδιά
2.Μαρτυρίες από το εξωλογοτεχνικό και το μεταφραστικό έργο του ποιητή
3.Ενδοποιητικές συνομιλίες με τη ζωγραφική
4.Η εικαστική γλώσσα του Νικηφόρου Βρεττάκου
5.Εικονογραφώντας την ποίηση του Νικηφόρου Βρεττάκου
6.«Όπως η ζωγραφική, έτσι και η ποίηση» και «όπως η ποίηση, έτσι και η ζωγραφική»
Εικόνες
Βιβλιογραφία
Για να γραφτεί ένα βιβλίο χρειάζεται, πρώτα απ’ όλα, όραμα και μετά έμπνευση. Για τη Γεωργία Κακούρου-Χρόνη το όραμα για την ανάδειξη της ποίησης, του έργου, της ζωής και της προσωπικότητας του Νικηφόρου Βρεττάκου είναι διαρκές, γι’ αυτό και η έμπνευση προέκυψε ως φυσικό επακόλουθο. Από εκεί και πέρα το χάρισμα του λόγου, το ήθος, η γνώση και η ψυχική-πνευματική καλλιέργεια της Γεωργίας Κακούρου -Χρόνη, δημιούργησαν ένα βιβλίο πραγματικά μοναδικό στο είδος του, μια πνευματική όαση μέσα στους «στεγνούς καιρούς» που ζούμε.
Σχετικά με την «σπίθα» της έμπνευσης και το περιεχόμενο του βιβλίου της, η συγγραφέας, γράφει στον επίλογο τα εξής:
«Στο κλείσιμο του κύκλου, στο μαθητικό τετράδιο του Νικηφόρου Βρεττάκου, απ’ όπου ξεκινήσαμε. Σ’ αυτό το μαθητικό τετράδιο-να ξαναθυμηθούμε- το παιδικό χεράκι, στα πρώτα του, κιόλας ποιητικά σκιρτήματα, διαπιστώνει την «αδελφική» σχέση ζωγραφικής και ποίησης βεβαιώνοντάς μας ότι και οι δυο «αδελφές» αρδεύονται από την ίδια πηγή, ζουν πλάι, αντάμα, με την τέχνη να τους χαρίζει τη δόξα που δεν κερδίζεται στο πεδίο της μάχης, εκεί όπου η όποια πορφύρα βάφεται στο αίμα.
Επιχειρήσαμε, λοιπόν, να δούμε πού και πώς οι δυο αυτές «αδελφές», η ποίηση και η ζωγραφική, όπως πολύπλευρη διαγράφεται η σχέση τους με τους πολλούς συνειρμούς που εγείρει, διασταυρώνονται στο έργο του ποιητή (λογοτεχνικό, εξωλογοτεχνικό, ανέκδοτο): Στο παιδί Νικηφόρος Βρεττάκος που ζωγραφίζει, στον ενήλικα που ενθαρρύνει την κόρη του αλλά και όλα τα παιδιά εκείνα που ζωγραφίζουν κι αναζητούν πρόωρα το νόημα της ζωής. Στις απόψεις του λογοτέχνη Νικηφόρου Βρεττάκου για τη ζωγραφική και τις εικαστικές τέχνες γενικότερα, και τους θεσμούς που θα έπρεπε να τις υπηρετούν. Στη «συνομιλία» του με τους ζωγράφους, ενδοποιητική ή εξωλογοτεχνική και στην εικονογράφηση των βιβλίων του εμμένοντας στις ποιητικές του συλλογές.»
Το σημαντικό, αυτό, πνευματικό έργο της Γεωργίας Κακούρου-Χρόνη φωτίζει πλευρές, εν πολλοίς άγνωστες, της προσωπικότητας, της ζωής και του έργου του Νικηφόρου Βρεττάκου, αλλά, συγχρόνως, έχοντας γερές και στέρεες βάσεις πάνω στις σημαντικές σπουδές της συγγραφέως, στην ευφυΐα, τη βαθιά γνώση της για την τέχνη και στην πολύχρονη, γόνιμη θητεία της στον χώρο αυτόν, πραγματοποιεί μια βαθιά και αναλυτική διείσδυση στην ζωγραφική και στις εικαστικές τέχνες, στην προσωπικότητα και στο έργο σημαντικών Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, που, με διάφορους τρόπους, συνδέθηκαν με την ποίηση, το έργο και τη ζωή του Νικηφόρου Βρεττάκου.
Με τον τρόπο αυτόν, το βιβλίο: «ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ-ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΙΗΣΗ - ΑΔΕΛΦΙΑ ΤΑ ’ΒΓΑΛΕ ΙΔΙΑ ΠΗΓΗ», έχοντας ως κεντρικό πυρήνα, και σημείο αναφοράς, πάντα, τον ποιητή και το έργο του, διευρύνει με οξυδέρκεια τους ορίζοντές του και γίνεται μια πραγματεία για την τέχνη, την τέχνη που δίνει στη ζωή σχήμα, που ανεβάζει τον άνθρωπο σε υψηλότερες σφαίρες και τον βοηθά να επιλέγει ιδανικά και αξίες.
Πραγματικά, δεν έχω επιχειρήματα άλλα για να στηρίξω τους χαρακτηρισμούς μου, πέραν ενός αποσπάσματος από τον βιβλίο, που καταδεικνύει με ποιον θαυμαστό κι εσωτερικό προσωπικό τρόπο κατορθώνει η Γεωργία Κακούρου-Χρόνη να συνδέει τον Νικηφόρο Βρεττάκο, τη ζωή και την ποίησή του με την τέχνη και τους μεγάλους δημιουργούς της:
«Νότιες ακτές
Θέλω να γράψω σε μικρές πέτρες μικρά ποιήματα.
Θέλω να φτιάξω μι’ αμμουδιά φώτα. Να περιβάλλουν,
Κάνοντας φωτεινό ολόκληρο τον περίπλου της,
Σαν μια ζώνη της γης – τα μικρά μου ποιήματα.
Όλα τα βότσαλά σου, Θεέ μου, τα’ αγαπώ
Και την αγάπη μου μπορώ αν μ’ αφήσεις να την κάμω
Χρώματα, λάμψη, στολισμό. Μια σκαλωσιά μου λείπει
Και μια Σιξτίνα σαν τον ουρανό.»
Νικηφόρος Βρεττάκος, «Νότιες ακτές», «Παραλειπόμενα», Τα ποιήματα, τομ. Α΄, ό.π., σ. 359





