Ο ΟΠΕΚΕΠΕ (Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων) ήταν ο επίσημος πιστοποιημένος φορέας πληρωμών της Ελλάδας για την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) της Ε.Ε.

Ιδρύθηκε το 1998 και πιστοποιήθηκε για πρώτη φορά ως οργανισμός πληρωμών στις 2 Σεπτεμβρίου 2002, υπό την εποπτεία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Η αρχική πιστοποίηση βασίστηκε στον τότε ισχύοντα Κανονισμό (ΕΟΚ) 729/70 και στις αντίστοιχες εθνικές διατάξεις. Ακολούθησαν νεότεροι ευρωπαϊκοί κανονισμοί (1290/2005, 1306/2013, 2116/2021) που θέσπισαν πιο αυστηρούς ελέγχους.

Τι προβλέπει ο Κανονισμός (ΕΕ) 2021/2116:
• Κάθε κράτος μέλος οφείλει να ορίσει έναν ή περισσότερους οργανισμούς πληρωμών υπεύθυνους για τη διαχείριση και τον έλεγχο των δαπανών της ΚΑΠ.
• Οι οργανισμοί πληρωμών πρέπει να πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια και να πιστοποιούνται από την αρμόδια εθνική αρχή.
• Η πιστοποίηση περιλαμβάνει αξιολόγηση των εσωτερικών συστημάτων ελέγχου και της συμμόρφωσης με τους κανόνες της Ε.Ε.
• Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διατηρεί το δικαίωμα επαλήθευσης της λειτουργίας των οργανισμών και επιβολής διορθωτικών μέτρων.

Με βάση τον κανονισμό, η Ελληνική κυβέρνηση πιστοποίησε τον ΟΠΕΚΕΠΕ, διαδικασία που τότε διήρκεσε τέσσερα χρόνια. Από την Τρίτη 27 Μαΐου 2025, ο οργανισμός τέθηκε εκτός λειτουργίας από την κυβέρνηση της Ν.Δ., ουσιαστικά καταργούμενος.

Η αποκάλυψη του σκανδάλου
Η εξέλιξη αυτή ήρθε στη σκιά σκανδάλου που αποκάλυψαν δύο Πρόεδροι Αγροτικών Συνεταιρισμών, ο Δημήτρης Μόσχος (Καστοριάς) και ο Δημήτρης Καπούνης (Νάξου), συμβάλλοντας ώστε η υπόθεση να διερευνηθεί από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία.

Όπως αναφέρει ρεπορτάζ του documento: «Στην Καστοριά, όπου δεν ευδοκιμούν καν η ελιά και ο καρπός αμυγδάλου, εκτάσεις δηλώνονταν για καλλιέργειες αυτών των καρπών! Και μάλιστα από ανθρώπους που δεν έχουν καμία σχέση με την περιοχή. Τα στοιχεία που απλά... δεν έβγαιναν ανέδειξε ο Δ. Μόσχος, πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Καστοριάς, έπειτα από καταγγελίες συναδέλφων του. Εκείνος ενημέρωσε την Εισαγγελία Καστοριάς, ανοίγοντας τον δρόμο για να διερευνηθεί και αυτό το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία».

Το 2023 ο Δημήτρης Καπούνης λέει στο Documento: «Συνεννοήθηκα με τον συνήγορό μου και την Εισαγγελία Νάξου ότι θα κάνω μια εικονική δήλωση και αν πληρωθώ, θα επιστρέψω τα χρήματα. Αν δεν πληρωνόμουν, θα είχε απορριφθεί η αίτηση. Στις 3 Οκτωβρίου βλέπω ότι έχουν δηλωθεί 7.661 στρέμματα από άλλες περιοχές εδώ στη Νάξο ως βοσκοτόπια. Δήλωσα ακριβώς τα ίδια στρέμματα. Ούτε παραπάνω ούτε λιγότερα, γιατί ήθελα να τους αποδείξω πως τα δηλώνω παρανόμως. Δεν πίστευα ότι με τέτοιο όγκο στρεμμάτων και με αυτές τις δηλώσεις θα μπορούσε να περάσει από τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Κι όμως, πέρασε! Στις 22 Δεκεμβρίου μού μπαίνουν ως προκαταβολή 16.391 ευρώ στον λογαριασμό που έφτιαξα για την αίτηση. Το άκουσα και τρελάθηκα! Ενημέρωσα τον συνήγορό μου και την εισαγγελέα ότι γύρισα τα χρήματα πίσω σε τρεις καταθέσεις. Τον Ιανουάριο του 2024 το κατήγγειλα και στην τηλεόραση».

Τα προσωπικά δεδομένα των αγροτών
Μέχρι το 2018, οι πίνακες με τα ονόματα και τα ποσά επιδοτήσεων των δικαιούχων αναρτώνταν δημόσια σε συνεταιρισμούς ή κοινοτικά γραφεία. Έτσι, ο πρώτος έλεγχος παρατυπιών γινόταν από τους ίδιους τους παραγωγούς.

Από τις 25 Μαΐου 2018 και μετά, λόγω του ευρωπαϊκού κανονισμού GDPR για τα προσωπικά δεδομένα, οι λίστες αυτές καταργήθηκαν. Έκτοτε, δεν είναι γνωστό ποιος παίρνει τι – ούτε για τις επιδοτήσεις, ούτε για τις αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ.

Το εκμεταλλεύτηκαν στον ΟΠΕΚΕΠΕ και η κυβέρνηση το γνώριζε;
Από το 2019 και μετά, όταν η Ν.Δ. ανέλαβε την εξουσία, «κανέναν αγρότης» δεν γνώριζε πού και πώς κατευθύνονταν οι επιδοτήσεις και αποζημιώσεις, με αποτέλεσμα να αποκαλυφθεί τώρα ότι επιδοτήσεις δόθηκαν σε μη δικαιούχους αγρότες, εις βάρος των πραγματικών παραγωγών.

Για να δικαιολογήσει η κυβέρνηση τη μείωση επιδοτήσεων προς τους πραγματικούς αγρότες, διέδιδε μέσω κομματικών κύκλων ότι δήθεν η Ε.Ε. μειώνει τις ενισχύσεις. Έτσι, οι αγρότες, χωρίς να μπορούν να αντιδράσουν, αποδέχθηκαν την κατάσταση.

Μάλιστα η αδιαφορία της σημερινής κυβέρνησης για τους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς και τις ΕΑΣ δεν φαίνεται να είναι απλώς αποτέλεσμα αμέλειας. Αντίθετα, θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς ότι πρόκειται για συνειδητή επιλογή υποβάθμισής τους, ώστε να φύγουν από τη μέση οι όποιοι «ενοχλητικοί» ενδιάμεσοι και ελεγκτικοί μηχανισμοί. Το σκάνδαλο αυτό του ΟΠΕΚΕΠΕ, άλλωστε, αποκαλύφθηκε χάρη στις δημόσιες τοποθετήσεις δύο εναπομείναντων «πραγματικών» Προέδρων Αγροτικών Συνεταιρισμών της χώρας.

Τώρα βρισκόμαστε μπροστά στην αποκάλυψη ενός τεράστιου σκανδάλου, που αποδεικνύει πως η σημερινή κυβέρνηση δεν ενδιαφέρεται πραγματικά για τους αγρότες της χώρας. Οποιαδήποτε θετική εξέλιξη υπάρξει από εδώ και πέρα, θα προκύψει μόνο ως αποτέλεσμα των πιέσεων και των απειλών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για διακοπή των επιδοτήσεων, κάτι που ενδέχεται να οδηγήσει σε έναν γενικευμένο ξεσηκωμό του αγροτικού κόσμου, κάτι που η κυβέρνηση προσπαθεί να προλάβει, σπεύδοντας να μετακυλίσει όλες τις αρμοδιότητες του ΟΠΕΚΕΠΕ στην 4η Δ/νση της ΑΑΔΕ.

Το άρθρο έχει δημιουργηθεί από Τεχνητή Νοημοσύνη ΑΙ της APELA