notification icon
Θα θέλατε να σας ενημερώνουμε για τα έκτακτα γεγονότα ;

Δύναμη: Η ουσία του σύμπαντος

slider_image

Μοιράσου το άρθρο:

19-06-2023

Γράφει η Ελένη Παπατσώρη

«Πορεύομαι βυζαίνοντάς σε, από τους αστείρευτους μαστούς της φύσης, κι΄ από τον οργωμένο νου μου».

Την έννοιά της χρησιμοποιούν όλες οι επιστήμες. Την έννοιά της κάνουμε χρήση εμείς σε πάρα πολλές περιπτώσεις της καθημερινότητάς μας. Σωματική δύναμη λέμε πως έχει ο ισχυρότερος στο σώμα έναντι του αδύναμου. Πνευματική δύναμη λέμε πως έχει αυτός που επιτυγχάνει στην ζωή του χωρίς μύες. Ουράνιες δυνάμεις αποκαλεί η χριστιανική θρησκεία ένα από τα τάγματα των αγγέλων, σε αντίθεση με τις επίγειες δυνάμεις. Φυσικές δυνάμεις είναι οι δυνάμεις που δρουν αυτόματα στη φύση, όπως η δύναμη του αέρα, του ήλιου, του νερού που ρέει. «Πάση δυνάμει» ή  «κατά δύναμιν» είναι εκφράσεις προκειμένου να βοηθήσουμε κάποιον με όλη μας την διάθεση και την δυνατότητα. «Δυνάμει του νόμου» λειτουργεί ο εκπρόσωπος ασκώντας εξουσία, ομοίως και εγώ ασκώ το δικαίωμά μου. «Αυτός έχει στον τομέα του μεγάλη δύναμη, ότι και να πει εισακούγεται» λέμε για την κοινωνική ή πολιτική δύναμη, επιβολή ή επιρροή. Για τη δύναμη του φαρμάκου λέμε και εννοούμε την ιδιότητα της δραστικής ουσίας. Πολεμική δύναμη λέμε και εννοούμε το στράτευμα το στόλο. Και γενικά  αποφαίνεται η επιστήμη της φιλολογίας πως κάθε ικανότητα, δεξιότητα και δραστικότητα για όλα, που εκδηλώνεται πραγματικά είναι η πνευματική, οικονομική ή παραγωγική δύναμη.

Αρχικά από φιλοσοφικής άποψης την έννοια της δυνάμεως θα την αναζητήσουμε συνειδητά όταν αντιληφθούμε πως εμείς οι ίδιοι είμαστε η αιτία των δικών μας ενεργειών και η δύναμη αποκτά το περιεχόμενό της από την ικανότητα μας να εξουδετερώσουμε αντιδράσεις και από την μεταφορά της εσωτερικής μας ενέργειας σε αντικείμενα. Συναισθανόμαστε τον εαυτό μας σαν μια παθητική ουσία αλλά και σαν μια οντότητα που είναι η αιτία των μεταβολών της. Αντιλαμβανόμαστε τον εξωτερικό κόσμο σαν μια δύναμη που αποκαλύπτεται σε εμάς, όταν αντιδρά στις δικές μα ενέργειες. Μέσα στην έννοια της δύναμης θα δούμε την αιτία και την ουσία. Δύναμη είναι η ουσία που μέσα της έχει την ικανότητα να δράση και που δρα πράγματι. Στην πρώτη περίπτωση έχουμε αδράνεια της ουσίας και στην δεύτερη την αντίδραση. Έχουμε την δυνατότητα η οποία μέσω της δύναμης γίνεται πραγματικότητα.

Το σύνολο των φιλοσόφων της αρχαιότητας, αλλά και των σύγχρονων έχουν ασχοληθεί με την δύναμη. Κατά τον Αναξαγόρα η πρωταρχική δύναμη είναι ο νους. Η «φιλία και το νείκος» η έλξη και η απώθηση των στοιχείων μεταξύ τους είναι οι πρωταρχικές δυνάμεις κατά τον Εμπεδοκλή. Ο Πλάτωνας αποδίδει δυνάμεις στις ιδέες και ο  Αριστοτέλης ορίζει την δύναμη ως αρχή κάθε κίνησης. Αργότερα ο Τζιορντάνο Μπρούνο είπε πως πρωταρχική δύναμη είναι η ουσία του Θεού. Ο Σοπενχάουερ μας είπε: Ότι δίνει στην αιτία την ικανότητα για να δράση είναι η δύναμη. Οι φυσικές δυνάμεις είναι ανεξάρτητες του χώρου που εμφανίζονται. Κάθε πραγματική πρωταρχική δύναμη είναι μια απόκρυφη ιδιότητα της ύλης, δηλαδή ανερμήνευτη. Με την δύναμη μας αποκαλύπτεται η ύλη. Μια υπερβατική βούληση είναι η κινούσα τις φυσικές δυνάμεις. Η εσωτερική φύση της δύναμης είναι βούληση (επιθυμία και πράξη) και οι δυνάμεις των ατόμων, ατομικές δράσεις βουλήσεως.

Η ελεύθερη βούληση αμβλύνει τις δυνάμεις των ενστίκτων, του ανθρώπου, αλλά σπάνια είναι τόσο ανεπτυγμένη, ώστε να αντικαταστήσει τα ένστικτα και να τον οδηγήσει με ασφάλεια. «Γίνεται τόσο σοφός που δεν μπορεί να υπακούει πάντα στα ένστικτα και τις επιθυμίες του, είναι ακόμα τόσο αδύναμος που δεν μπορεί πάντα να τα αγνοεί». Ταλαντεύεται σαυτό το ενδιάμεσο επίπεδο.

Με την δύναμη της βούλησης αλλάζω τον εαυτό μου. Με την δύναμη της αγάπης αλλάζω τον άλλον (; ). Με την δύναμη της σκέψης αλλάζω τον κόσμο. Ταγκόρ. Την Μηχανιστική έννοια της δύναμης πρώτος εξέφρασε ο Λεορνάδο ντα Βίντσι και στην συνέχεια ο Νεύτων και ο Κέπλερ.

Η επιστήμη της φυσικής αποφαίνεται πως δύναμη είναι η αιτία της μεταβολής της κινητικής κατάστασης ενός σώματος ή της παραμόρφωσης αυτού.

Πρώτος ο Γαλιλαίος διαπίστωσε πως, αν σε ένα σώμα δεν ενεργεί  καμιά δύναμη τότε αυτό διατηρεί την κίνησή του αμετάβλητη κατά το μέγεθος της ταχύτητας. Την αιτία αυτή την είπε αδράνεια της ύλης, με τον Νεύτωνα να συμπληρώνει τον θεμελιώδη νόμο της Μηχανικής  Δ=m.γ δηλαδή η δύναμη είναι ανάλογη με την επιτάχυνση σε ορισμένο σώμα. Έγινε έτσι η δύναμη μετρήσιμο μέγεθος, την μετράμε με το Νιούτον (Νt). Το όνομα του Νεύτωνα τιμητικά. 1 Νt λοιπόν είναι η δύναμη που πρέπει να ενεργήσει σε ένα σώμα με μάζα ένα χιλιόγραμμο ώστε αυτό να μεταβάλλει την ταχύτητά του κατά ένα μέτρο σε κάθε δευτερόλεπτο.

Με την λέξη σθένος (δύναμη) η χημεία χαρακτηρίζει την ιδιαιτερότητα των ατόμων να έλκονται ή να απωθούνται μεταξύ τους. Το πόσα άτομα οξυγόνου απαιτούνται και πόσα υδρογόνου προκειμένου να παραχθεί το νερό, είναι η ατομικότητα τους, το σθένος που το καθορίζει. Δυναμίτιδα ονόμασε ο Νobel, δανειζόμενος από την λέξη δύναμη, την νιτρογλυκερίνη η οποία  όταν εκραγεί, δημιουργεί ωστικό κύμα που τρέχει με 5 Km σε κάθε δευτερόλεπτο.

Τα Μαθηματικά ορίζουν την δύναμη ενός αριθμού ως τον πολλαπλασιασμό του αριθμού αυτού με τον εαυτό του όσες φορές ορίζεται. Ο υπολογισμός του εμβαδού ενός τετραγώνου και ο όγκος ενός κύβου είναι οι απλούστερες περιπτώσεις χρήσης της δύναμης. Η βαθύτερη αιτία όμως που χρησιμοποίησαν την λέξη δύναμη για την πράξη είναι ότι μπορούμε με αυτήν να εκφράσουμε πάρα πολύ μεγάλους αριθμούς. Φανταστείτε ότι με τον αριθμό 10 γραμμένο με μορφή δύναμης τρεις φορές, (δέκα εις την δέκατη εις την δέκατη), εννοούμε αριθμό σε μέγεθος μεγαλύτερο από τον αριθμό των κόκκων της άμμου της γης.

Η Αστρονομία και η Αστροφυσική προκειμένου να εκφράσουν τις αποστάσεις των άστρων του διαστήματος χρησιμοποιούν μόνο δυνάμεις. Πρόκειται για αποστάσεις που ξεπερνούν τον ανθρώπινο νου.

Ακόμα και η βιολογία την ικανότητα που έχουν στη φύση τα μικρόβια να πολλαπλασιάζονται μέσα στο σώμα των ανθρώπων και των ζώων, την ονομάζει λοιμογόνο δύναμη.

Η Ρητορική τέχνη έχει την λέξη δύναμη μία από τις αρετές της. Δύναμη  έχει ο λόγος του ρήτορα που αποφεύγει περιττές λέξεις, (ότι δεν βοηθάει είναι εμπόδιο), διότι και όταν ακόμα δεν βλάπτουν την σαφήνεια, αφού δεν προσθέτουν εξασθενούν το λόγο. (Όταν στο λόγο πλατειάζεις, βουτάς σε ξένες θάλασσες ή στο αδιερεύνητο τίποτα).

Το ποίημα ή το κείμενο έχει δύναμη, αρκεί να  το χαρακτηρίζει η απλότητα, η συντομία και  η περιεκτικότητα, μας λέει η Λογοτεχνία.

Δεν γνωρίζουμε ούτε ένα αντικείμενο που να μην μας έχει αποκαλυφθεί παρά μόνο από την αντίσταση (δύναμη) που μας προβάλλει και, κατ΄ ακολουθία, μπορούμε να ισχυρισθούμε ότι στην  έννοια της αντίστασης βρίσκεται η βάση της γνώσης! Η άγνοια είναι ένα επιχείρημα εναντίον της δύναμης.

Γνώση; Ναι! γιατί μέσα στις δυνάμεις που κυριαρχούν στο σύμπαν, ο απαίδευτος άνθρωπος είναι ένα φτερό στον άνεμο.

Σας χαιρετώ. Εις το επανιδείν.
«Πορεύομαι βυζαίνοντάς σε, από τους αστείρευτους μαστούς της φύσης, κι΄ από τον οργωμένο νου μου».

Την έννοιά της χρησιμοποιούν όλες οι επιστήμες. Την έννοιά της κάνουμε χρήση εμείς σε πάρα πολλές περιπτώσεις της καθημερινότητάς μας. Σωματική δύναμη λέμε πως έχει ο ισχυρότερος στο σώμα έναντι του αδύναμου. Πνευματική δύναμη λέμε πως έχει αυτός που επιτυγχάνει στην ζωή του χωρίς μύες. Ουράνιες δυνάμεις αποκαλεί η χριστιανική θρησκεία ένα από τα τάγματα των αγγέλων, σε αντίθεση με τις επίγειες δυνάμεις. Φυσικές δυνάμεις είναι οι δυνάμεις που δρουν αυτόματα στη φύση, όπως η δύναμη του αέρα, του ήλιου, του νερού που ρέει. «Πάση δυνάμει» ή  «κατά δύναμιν» είναι εκφράσεις προκειμένου να βοηθήσουμε κάποιον με όλη μας την διάθεση και την δυνατότητα. «Δυνάμει του νόμου» λειτουργεί ο εκπρόσωπος ασκώντας εξουσία, ομοίως και εγώ ασκώ το δικαίωμά μου. «Αυτός έχει στον τομέα του μεγάλη δύναμη, ότι και να πει εισακούγεται» λέμε για την κοινωνική ή πολιτική δύναμη, επιβολή ή επιρροή. Για τη δύναμη του φαρμάκου λέμε και εννοούμε την ιδιότητα της δραστικής ουσίας. Πολεμική δύναμη λέμε και εννοούμε το στράτευμα το στόλο. Και γενικά  αποφαίνεται η επιστήμη της φιλολογίας πως κάθε ικανότητα, δεξιότητα και δραστικότητα για όλα, που εκδηλώνεται πραγματικά είναι η πνευματική, οικονομική ή παραγωγική δύναμη.

Αρχικά από φιλοσοφικής άποψης την έννοια της δυνάμεως θα την αναζητήσουμε συνειδητά όταν αντιληφθούμε πως εμείς οι ίδιοι είμαστε η αιτία των δικών μας ενεργειών και η δύναμη αποκτά το περιεχόμενό της από την ικανότητα μας να εξουδετερώσουμε αντιδράσεις και από την μεταφορά της εσωτερικής μας ενέργειας σε αντικείμενα. Συναισθανόμαστε τον εαυτό μας σαν μια παθητική ουσία αλλά και σαν μια οντότητα που είναι η αιτία των μεταβολών της. Αντιλαμβανόμαστε τον εξωτερικό κόσμο σαν μια δύναμη που αποκαλύπτεται σε εμάς, όταν αντιδρά στις δικές μα ενέργειες. Μέσα στην έννοια της δύναμης θα δούμε την αιτία και την ουσία. Δύναμη είναι η ουσία που μέσα της έχει την ικανότητα να δράση και που δρα πράγματι. Στην πρώτη περίπτωση έχουμε αδράνεια της ουσίας και στην δεύτερη την αντίδραση. Έχουμε την δυνατότητα η οποία μέσω της δύναμης γίνεται πραγματικότητα.

Το σύνολο των φιλοσόφων της αρχαιότητας, αλλά και των σύγχρονων έχουν ασχοληθεί με την δύναμη. Κατά τον Αναξαγόρα η πρωταρχική δύναμη είναι ο νους. Η «φιλία και το νείκος» η έλξη και η απώθηση των στοιχείων μεταξύ τους είναι οι πρωταρχικές δυνάμεις κατά τον Εμπεδοκλή. Ο Πλάτωνας αποδίδει δυνάμεις στις ιδέες και ο  Αριστοτέλης ορίζει την δύναμη ως αρχή κάθε κίνησης. Αργότερα ο Τζιορντάνο Μπρούνο είπε πως πρωταρχική δύναμη είναι η ουσία του Θεού. Ο Σοπενχάουερ μας είπε: Ότι δίνει στην αιτία την ικανότητα για να δράση είναι η δύναμη. Οι φυσικές δυνάμεις είναι ανεξάρτητες του χώρου που εμφανίζονται. Κάθε πραγματική πρωταρχική δύναμη είναι μια απόκρυφη ιδιότητα της ύλης, δηλαδή ανερμήνευτη. Με την δύναμη μας αποκαλύπτεται η ύλη. Μια υπερβατική βούληση είναι η κινούσα τις φυσικές δυνάμεις. Η εσωτερική φύση της δύναμης είναι βούληση (επιθυμία και πράξη) και οι δυνάμεις των ατόμων, ατομικές δράσεις βουλήσεως.

Η ελεύθερη βούληση αμβλύνει τις δυνάμεις των ενστίκτων, του ανθρώπου, αλλά σπάνια είναι τόσο ανεπτυγμένη, ώστε να αντικαταστήσει τα ένστικτα και να τον οδηγήσει με ασφάλεια. «Γίνεται τόσο σοφός που δεν μπορεί να υπακούει πάντα στα ένστικτα και τις επιθυμίες του, είναι ακόμα τόσο αδύναμος που δεν μπορεί πάντα να τα αγνοεί». Ταλαντεύεται σαυτό το ενδιάμεσο επίπεδο.

Με την δύναμη της βούλησης αλλάζω τον εαυτό μου. Με την δύναμη της αγάπης αλλάζω τον άλλον (; ). Με την δύναμη της σκέψης αλλάζω τον κόσμο. Ταγκόρ. Την Μηχανιστική έννοια της δύναμης πρώτος εξέφρασε ο Λεορνάδο ντα Βίντσι και στην συνέχεια ο Νεύτων και ο Κέπλερ.

Η επιστήμη της φυσικής αποφαίνεται πως δύναμη είναι η αιτία της μεταβολής της κινητικής κατάστασης ενός σώματος ή της παραμόρφωσης αυτού.

Πρώτος ο Γαλιλαίος διαπίστωσε πως, αν σε ένα σώμα δεν ενεργεί  καμιά δύναμη τότε αυτό διατηρεί την κίνησή του αμετάβλητη κατά το μέγεθος της ταχύτητας. Την αιτία αυτή την είπε αδράνεια της ύλης, με τον Νεύτωνα να συμπληρώνει τον θεμελιώδη νόμο της Μηχανικής  Δ=m.γ δηλαδή η δύναμη είναι ανάλογη με την επιτάχυνση σε ορισμένο σώμα. Έγινε έτσι η δύναμη μετρήσιμο μέγεθος, την μετράμε με το Νιούτον (Νt). Το όνομα του Νεύτωνα τιμητικά. 1 Νt λοιπόν είναι η δύναμη που πρέπει να ενεργήσει σε ένα σώμα με μάζα ένα χιλιόγραμμο ώστε αυτό να μεταβάλλει την ταχύτητά του κατά ένα μέτρο σε κάθε δευτερόλεπτο.

Με την λέξη σθένος (δύναμη) η χημεία χαρακτηρίζει την ιδιαιτερότητα των ατόμων να έλκονται ή να απωθούνται μεταξύ τους. Το πόσα άτομα οξυγόνου απαιτούνται και πόσα υδρογόνου προκειμένου να παραχθεί το νερό, είναι η ατομικότητα τους, το σθένος που το καθορίζει. Δυναμίτιδα ονόμασε ο Νobel, δανειζόμενος από την λέξη δύναμη, την νιτρογλυκερίνη η οποία  όταν εκραγεί, δημιουργεί ωστικό κύμα που τρέχει με 5 Km σε κάθε δευτερόλεπτο.

Τα Μαθηματικά ορίζουν την δύναμη ενός αριθμού ως τον πολλαπλασιασμό του αριθμού αυτού με τον εαυτό του όσες φορές ορίζεται. Ο υπολογισμός του εμβαδού ενός τετραγώνου και ο όγκος ενός κύβου είναι οι απλούστερες περιπτώσεις χρήσης της δύναμης. Η βαθύτερη αιτία όμως που χρησιμοποίησαν την λέξη δύναμη για την πράξη είναι ότι μπορούμε με αυτήν να εκφράσουμε πάρα πολύ μεγάλους αριθμούς. Φανταστείτε ότι με τον αριθμό 10 γραμμένο με μορφή δύναμης τρεις φορές, (δέκα εις την δέκατη εις την δέκατη), εννοούμε αριθμό σε μέγεθος μεγαλύτερο από τον αριθμό των κόκκων της άμμου της γης.

Η Αστρονομία και η Αστροφυσική προκειμένου να εκφράσουν τις αποστάσεις των άστρων του διαστήματος χρησιμοποιούν μόνο δυνάμεις. Πρόκειται για αποστάσεις που ξεπερνούν τον ανθρώπινο νου.

Ακόμα και η βιολογία την ικανότητα που έχουν στη φύση τα μικρόβια να πολλαπλασιάζονται μέσα στο σώμα των ανθρώπων και των ζώων, την ονομάζει λοιμογόνο δύναμη.

Η Ρητορική τέχνη έχει την λέξη δύναμη μία από τις αρετές της. Δύναμη  έχει ο λόγος του ρήτορα που αποφεύγει περιττές λέξεις, (ότι δεν βοηθάει είναι εμπόδιο), διότι και όταν ακόμα δεν βλάπτουν την σαφήνεια, αφού δεν προσθέτουν εξασθενούν το λόγο. (Όταν στο λόγο πλατειάζεις, βουτάς σε ξένες θάλασσες ή στο αδιερεύνητο τίποτα).

Το ποίημα ή το κείμενο έχει δύναμη, αρκεί να  το χαρακτηρίζει η απλότητα, η συντομία και  η περιεκτικότητα, μας λέει η Λογοτεχνία.

Δεν γνωρίζουμε ούτε ένα αντικείμενο που να μην μας έχει αποκαλυφθεί παρά μόνο από την αντίσταση (δύναμη) που μας προβάλλει και, κατ΄ ακολουθία, μπορούμε να ισχυρισθούμε ότι στην  έννοια της αντίστασης βρίσκεται η βάση της γνώσης! Η άγνοια είναι ένα επιχείρημα εναντίον της δύναμης.

Γνώση; Ναι! γιατί μέσα στις δυνάμεις που κυριαρχούν στο σύμπαν, ο απαίδευτος άνθρωπος είναι ένα φτερό στον άνεμο.

Σας χαιρετώ. Εις το επανιδείν.

Η APELA προτείνει

image

images Άρθρα
27-09-2024

Περί Σπάρταθλου

images Άρθρα
24-09-2024

Σπίτι ορφανό

images Άρθρα
05-08-2024

ΦΥΛΕΣ: ΟΔΥΣΣΕΙΑ